แหวนนพเก้า แหวนนพรัตน์ รู้จักตำนานแหวนอัญมณีมงคลคู่ขวัญคนไทย

 แหวนนพเก้า หรือ แหวนนพรัตน์ เป็นแหวนอัญมณี 9 ชนิด 9สี ที่ผูกพันกับความเป็นสิริมงคล และความโชคดี แต่จะมีสักกี่คนที่รู้ว่าแหวนนพเก้ามาจากไหน และอัญมณีแต่ละชนิดมีความหมายแท้จริงว่าอย่างไร

 

ที่มาของแหวนนพเก้า

แหวนนพเก้า หรือแหวนนพรัตน์ในความจริงแล้วไม่ได้มีที่มาจากไทยแต่อย่างใด แต่เป็นความเชื่อที่ได้รับอิทธิพลมาจากประเทศอินเดีย เพราะมีบันทึกแกะสลักอายุร่วมหลายพันปีเป็นหลักฐาน โดยในแต่ละประเทศจะมีตำรานพเก้าที่ต่างกันออกไป เช่น ในอินเดียจะเปลี่ยนจากแดงสลัวเพทาย สังวาลสายไพฑูรย์ เป็นราชาวดี และ แก้วประกาฬ 

ซึ่งตำรานพเก้าของไทย มีความเชื่อว่าถูกเรียบเรียงโดยข้าหลวงเพื่อนำขึ้นทูลเกล้าถวายรัชกาลที่ ๒ และเขียนขึ้นต้นตำรานพเก้าด้วยภาษาบาลีหรือสันสกฤต เพื่อคงไว้ซึ่งความศักดิ์สิทธิ์ และมนต์ขลัง

อย่างไรก็ตาม ความเชื่อที่บ่งชี้ว่านพเก้าถือเป็นมงคลชั้นสูงในไทยนั้นมีมาตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา นิยมสวมใส่ในบรรดาพระราชวงศ์ แม้กระทั่งในสมัยรัชกาลที่ ๑ ก็มีการใช้นพรัตน์ หรือแก้วเก้าประการเป็นเครื่องหมายชั้นอิสริยศแก่ข้าราชการ ในขณะที่สมัยรัชกาลที่ ๔ ก็มีการนำแหวนนพเก้ามาปูนบำเหน็จให้ข้าราชการที่ทำคุณงามความดีให้แผ่นดี 

ในปัจจุบัน แหวนนพเก้าได้ความนิยมเป็นอย่างมากในไทย เพราะนอกจากความสวยงามที่มีมนต์เสน่ห์ ยังเชื่อกันว่าแหวนนพเก้ามีพลังอำนาจในการปัดเป่าความเจ็บไข้ได้ป่วย ช่วยป้องกันอันตราย เสริมโชคลาภ ความเจริญรุ่งเรือง และเป็นสิริมงคลสูงสุดแก่ผู้สวมใส่

 

ความหมายของแหวนนพเก้าแต่ละสี

• เพชรดี: สื่อถึงสุขภาพ ความสมบูรณ์แบบ และรักนิรันด์ โดยชาวกรีกเปรียบเทียบรักนิรันด์กับประกายไฟของเพชรที่ไม่มีวันมอดดับ 
• มณีแดง: สื่อถึงพละกำลัง ความสุข ความโชคดี และช่วยป้องกันภัยอันตรายจากภูติ ผี ปีศาจ และโรคภัยไข้เจ็บ เป็นของขลังยอดนิยมของชาวพม่า 
• เขียวใสแสงมรกต: สื่อถึงความอุดมสมบูรณ์ ความกรุณา ความซื่อสัตย์ และความรัก เป็นสัญลักษณ์ของเทพวีนัสที่ใช้สื่อถึงความซื่อตรง และเชื่อมั่นของคู่รัก 
• เหลืองใสสดบุษราคัม:สื่อถึงความจริงใจ ความกล้าหาญ และความเฉลียวฉลาด
• แดงก่ำโกเมนเอก:สื่อถึงความสำเร็จ ความศรัทธา และความจริงใจ ช่วยปกป้องให้เดินทางแคล้วคลาดปลอยภัย มีสุขแข็งแรง
• สีหมอกเมฆนิลกาฬ:สื่อถึงความดีงาม ความจริง และความศรัทธา
• มุกดาหารหมอกมัว:สื่อถึงความสง่า ความงดงาม และความสงบ
• แดงสลัวเพทาย:สื่อถึงเกียรติยศ ความร่ำรวย และความฉลาด
• สังวาลย์สายไพฑูรย์: สื่อถึงความเชื่อมั่น ปลอดภัย และพละกำลัง 

รู้จักอัญมณีทั้ง 9 ของแหวนนพเก้า 

• เพชร
  

  เพชรเป็นอัญมณีเลอค่าที่สุดในแหวนนพเก้า มีค่าความแข็งตามเสกลของโมส์ในระดับ 10 ซึ่งมีความแข็งสูงสุดในบรรดาอัญมณีทั้งปวง เพชรที่มูลค่าสูงจะต้องมีสีใส ไร้ตำหนิ และเจียระไนได้สัดส่วน อย่างไรก็ตาม หากกับธาตุอื่นรวมตัวกับคาร์บอนในช่วงตกผลึก จะทำให้เพชรมีสีที่แปลกปลอมไป เช่น ไนโตรเจนทำให้เนื้อเพชรมีสีน้ำผึ้ง หรือน้ำตาล ในขณะที่โบรอนจะทำให้เนื้อเพชรเป็นสีฟ้า เป็นต้น

• ทับทิม
  

  เป็นอัญมณีเดียวของแหวนนพเก้าที่ถูกเรียกว่า‘ราชาแห่งเพชรพลอย’ จัดอยู่ในตระกูลคอรันดัม (Corundum) ซึ่งมีค่าความแข็งระดับ 9 รองจากเพชร โดยทับทิมมูลค่าสูงจะต้องมีสีแดงสด หรือแดงเลือดนก แบบปราศจากการเจือปนด้วยเฉดสีส้ม ม่วง ชมพู และน้ำตาล และต้องเจียระไนแบบเหลี่ยมเพื่อแสดงความใสของทับทิม หากเจียระไนแบบหลังเบี้ย และมีสีขุ่นแบบกระจกฝ้า มักเป็นทับทิมคุณภาพต่ำ

• มรกต
  

  เป็นอัญมณีในตระกูลเบริล (Beryl) ที่มีค่าความแข็งอยู่ในระดับ 7.5 – 8 จึงแตกร้าวได้ง่าย เพราะเปราะบาง แต่เป็นอัญมณีสีเขียวที่ได้รับความนิยมมากที่สุด เพราะมีสีเขียวสดกว่าพลอยชนิดอื่น ในไทยจะนิยมมรกตรัสเซีย แต่สากลจะนิยมมรกตโคลัมเบีย โดยมรกตคุณภาพสูงจะต้องมีสีเขียวสดจัด และเจียระไนเป็นรูปแปดเหลี่ยม

• บุษราคัม
  

  เป็นอัญมณีในตระกูลคอรันดัมที่รู้จักในอีกชื่อว่า‘พลอยแซปไฟร์สีเหลือง’ มักพบตำหนิแบบแพขนนกในเนื้อบุษราคัมอยู่บ่อยครั้ง  และถึงแม้บุษราคัมจะเป็นแซปไฟร์ที่มีตำหนิน้อยที่สุดในบรรดาแซปไฟร์ทั้งหมด แต่ยังคงมีราคาถูกกว่าแซปไฟร์สีน้ำเงิน โดยสียอดนิยมในไทย คือสีเหลืองเหล้าแม่โขง

• โกเมน
  

  เป็นอัญมณีในตระกูลการ์เน็ต (Garnet) ที่มีค่าความแข็งอยู่ในระดับ 6.5 – 7.5 โดยสีของโกเมนจะมีทุกเฉดยกเว้นน้ำเงิน และสีที่ได้รับความนิยมสูงสุดคือสีแดงกุหลาบ หรือแดงแกมม่วงอ่อน มีเนื้อค่อนข้างใสสะอาด และแวววาวแบบแก้ว แต่สะท้อนไฟได้ดี

• ไพลิน
  

  อีกหนึ่งอัญมณีในตระกูลคอรัมดัมที่เป็นแซปไฟร์ แต่มีสีน้ำเงินที่มีตั้งแต่ฟ้าอ่อนไปจนถึงน้ำเงินเหลือบดำ ซึ่งไพลินที่ได้รับความนิยมสูงคือไพลินจากแคชเมียร์ ซึ่งมีสีน้ำเงินครามอมม่วง คล้ายกำมะหยี่ ปราศจากการเจือปนของสีเทา ดำ และเขียว มีสีที่สม่ำเสมอกัน

• มุกดาหาร
  

  แหวนนพเก้าบางตำรากล่าวว่ามุกดาหารคือ‘ไข่มุก’ เป็นหนึ่งในอัญมณีที่เกิดขึ้นจากสัตว์ มีทั้งไข่มุกเลี้ยง และไข่มุกธรรมชาติพบได้มากในประเทศบาเรนห์ และศรีลังกา โดยสียอดนิยมคือสีขาวอมชมพู ที่มีความวาวสูง
  ในขณะที่บางตำราหมายถึง‘มูนสโตน’ ซึ่งเป็นอัญมณีในตระกูลเฟลด์สปาร์ (Feldspar) มีค่าความแข็งอยู่ในระดับ6ซึ่ง โดยมูนสโตนที่ดีต้องมีเนื้อโปร่งใส และเหลือบแสงวาวสีฟ้านวล

• เพทาย
  

  เพทาย หรือ เซอร์คอน (Zircon) เป็นอัญมณีที่มีคุณสมบัติคล้ายเพชรมากที่สุด จึงนิยมเรียกว่า ‘เพชรไทย’  และเป็นแร่ที่มีอายุเก่าแก่ที่สุดบนโลก เพราะมีมานานกว่า 4.4 ล้านปี ในขณะที่ค่าความแข็งอยู่ในระดับ 6 – 7.5 โดยทั่วไปจะมีสีน้ำตาลแดง อมส้ม หรือเหลือง แต่สีที่มีราสูงสุดคือสีน้ำทะเลเข้ม

• ตาแมว
  

  อัญมณีอันดับสุดท้ายของแหวนนพเก้า มีลักษณะคล้ายตาแมว โดดเด่นด้วยการเจียระไนมนโค้งแบบหลังเต่า ที่ก่อให้เกิดเส้นพาดผ่านสีขาว หรือขาวอมฟ้าเวลาเหลือบแสง และเนื้ออัญมณีต้องเป็นสีน้ำผึ้ง มีค่าความแข็งอยู่ในระดับ 8.5 จึงมีมูลค่าสูงพอกับทับทิม และไพลินสีน้ำเงิน

 

อย่างไรก็ตาม พลังอำนาจของแหวนนพเก้าเป็นเพียงความเชื่อที่ส่งต่อกันมาจากรุ่นสู่รุ่นเพียงเท่านั้น แต่ก็ปฏิเสธไม่ได้ว่าแหวนนพเก้าเป็นเครื่องประดับที่มีอิทธิพลทางจิตใจในเชิงบวกต่อผู้สวมใส่ ซึ่งมูลค่าของแหวนนพเก้าแต่ละวง ก็แตกต่างกันไปตามคุณภาพของอัญมณีแต่ละชนิด ฉะนั้น การเลือกซื้อแหวนนพเก้าแต่ละวงจึงต้องซื้อกับร้านที่เชื่อใจได้เท่านั้น เพราะถ้าหากไม่ได้เป็นผู้ช่ำชองในตลาดพลอยก็มีสิทธิ์ได้เพียงแก้วธรรมดาที่จ่ายมาในมูลค่าสูง