แหวนโกเมน คืออะไร? ดูอย่างไรก่อนซื้อ?

 

แหวนโกเมนถูกเชื่อว่าเป็นเครื่องประดับที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานมากที่สุดในบรรดาเครื่องประดับอัญมณีทั้งหมด โดยยุคสมัยแรกที่ค้นพบการนำโกเมนมาใช้ในเครื่องประดับคือยุคสำริด (Bronze Age) จึงไม่แปลกใจที่แหวนโกเมนจัดเป็นหนึ่งในเครื่องประดับสุดอมตะที่ใครหลายคนอยากครอบครอง

 

แหวนโกเมนคืออะไร?

แหวนโกเมนคือแหวนที่ประดับด้วย ‘โกเมน’ ซึ่งเป็นหนึ่งในพลอยเนื้ออ่อน ที่มีค่าความแข็งตามสเกลโมห์ในระดับ 6 – 7.5 ขึ้นอยู่กับชนิดของโกเมนชิ้นนั้น ในประเทศไทยแหวนโกเมนสีแดงจะได้รับความนิยมมากที่สุด อย่างไรก็ตามโกเมนมีสีมากถึง 15 สี เช่น โกเมนสีส้ม โกเมนสีเขียว และโกเมนสีฟ้า ซึ่งสีเหล่านี้เป็นกลุ่มสีหายากและมีราคาแพงกว่าแหวนโกเมนสีแดง อย่างไรก็ตามคนส่วนใหญ่มักเข้าใจว่าแหวนโกเมนมีเพียงสีเดียว เพราะในตำรานพรัตน์กล่าวไว้ว่า “แดงแก่ก่ำ โกเมนเอก” 

 

แหวนโกเมนสีแดงในท้องตลาดปัจจุบันมักทำมาจากโกเมนไพโรป (Pyrope) เป็นโกเมนสีแดงจนถึงแดงแกมน้ำตาล พบได้ในหลายประเทศรวมถึงจังหวัดจันทบุรีและศรีสะเกษในไทย แต่แหวนโกเมนของไทยมักออกน้ำตาลแดง จึงไม่เป็นที่นิยมมากเท่ากับแอฟริกาใต้ที่มีความใสมากกว่า

 

แหวนโกเมนราคาแพงหรือไม่?

แหวนโกเมนเป็นทางเลือกที่ประหยัดกว่าการเลือกซื้อแหวนทับทิม ซึ่งแหวนโกเมนซาวอไรต์ (Tsavorite) และแหวนโกเมนดีมานทอยด์ (Demantoid) จัดเป็นแหวนโกเมนคุณภาพสูง สวยกว่า หายากกว่า และมีราคาแพงกว่าแหวนโกเมนชนิดอื่น โดยแหวนโกเมนสีแดงจัดเป็นแหวนโกเมนที่ถูกที่สุด เช่น แหวนโกเมนไพโรป 1 กะรัต อาจมีราคาราว 700 บาท ไม่รวมราคาตัวเรือนแหวน 

 

แหวนโกเมน VS. แหวนทับทิม

แหวนโกเมนมีความคล้ายแหวนทับทิมค่อนข้างมาก และหลายคนมักถูกหลอกขายแหวนโกเมนในราคาแหวนทับทิม โดยเฉพาะผู้ซื้อทั่วไปที่ไม่ชำนาญในการจำแนกความต่างระหว่างอัญมณีสองชนิด โดยวิธีการตรวจสอบความแตกต่างของแหวนทั้งสองชนิดในเบื้องต้นคือ

• สี
  ถึงแม้แหวนโกเมนจะมีสีแดงเหมือนแหวนทับทิม แต่แหวนโกเมนส่วนใหญ่มักมีสีโทนร้อนปนอยู่ เช่น สีน้ำตาล สีส้ม สีเขียว เป็นต้น ในขณะที่แหวนทับทิมส่วนใหญ่จะมีสีแดงสดก่ำ แดงอมอ่วง หรือ แดงอมน้ำเงิน หากนำแหวนทั้งสองวงมาเทียบกันจะเห็นได้ชัดว่าแหวนโกเมนมีสีอ่อนกว่าแหวนทับทิม

• แสง
  เมื่อนำไฟมาส่องแหวนทั้งสองวงให้สังเกตลักษณะแสงที่ออกมา แหวนโกเมนจะสะท้อนสีเหลืองและเขียว ในขณะที่แหวนทับทิมจะสะท้อนสีฟ้าและแดง และที่สำคัญแหวนทับทิมจะเกิดการหักเหของแสงถึงสองชั้น ส่วนแหวนโกเมนเกิดการหักเหเพียงชั้นเดียวทำให้แสงรุ้งที่สะท้อนออกมามีความคมชัดมากกว่าแหวนทับทิม

 

วิธีสังเกตแหวนโกเมนแท้

วิธีการที่ดีที่สุดในการซื้อแหวนโกเมนแท้คือการซื้อแหวนโกเมนที่มีใบรับรอง GIA และซื้อกับร้านที่ไว้ใจได้เท่านั้น อย่างไรก็ตามมีเคล็ดลับบางอย่างที่ช่วยแยกแยะแหวนโกเมนแท้และแหวนโกเมนปลอมได้ เช่น แหวนโกเมนแท้จะมีเฉดสีที่ค่อนข้างทึบและอิ่มตัว ในขณะที่แหวนโกเมนปลอมมักมีสีอ่อนกว่า

 

นอกจากนี้แหวนโกเมนส่วนใหญ่จะนิยมเจียระไนเป็นทรงพื้นฐาน เช่นทรงกลม ทรงปริ๊นเซส และทรงมรกตมากกว่าทรงอื่น หากแหวนโกเมนเจียระไนเห็นรูปทรงอื่น สามารถสันนิษฐานได้เบื้องต้นว่าเป็นแหวนโกเมนปลอม อย่างไรก็ตามหากเป็นแหวนโกเมนดีมานทอยต์และซาวอไรต์อาจเป็นรูปทรงอื่น เพราะต้องเจียระไนให้เสียเนื้อโกเมนน้อยที่สุด  

 

และถึงแม้ว่าตำหนิโดยผิวเผินของแหวนโกเมนอาจมองผ่าน ๆ ด้วยตาเปล่าไม่เห็นโดยเฉพาะแหวนโกเมนไพโรป แต่ถ้าหากเป็นแหวนโกเมนสีส้ม ส่วนใหญ่มักมีตำหนิคล้านหมู่ดาวที่เห็นได้ชัด ในขณะที่แหวนโกเมนสังเคราะห์จะไม่มีตำหนิเลย

 

แหวนโกเมนปลอมที่พบเห็นได้ทั่วไปในท้องตลาดคือ แหวนโกเมนสังเคราะห์ไร้สีหรือที่เรียกว่า ‘YAG’ (Yttrium Aluminum Garnet) และ ‘GGG’ (Gadolinium Gallium Garnet) ซึ่งทำมาจากกระจกสี ส่วนใหญ่มักใช้ในวงการแฟชั่น หรือเป็นที่รู้จักในชื่อ ‘เพชรเทียม’ นอกจากนี้ยังมีแหวนโกเมนประกบที่นำโกเมนธรรมชาติไปประกบกับวัสดุอื่นด้วยกาว เช่น กระจก เป็นต้น ฉะนั้นเมื่อส่องดูด้วยแว่นขยายจะเห็นรอยต่อภายในได้อย่างชัดเจน

 

ไม่ว่าจะซื้อแหวนโกเมน แหวนทับทิม หรือแหวนสังเคราะห์ชนิดอื่น ๆ สิ่งที่ต้องระมัดระวังคือการเลือกซื้อกับร้านที่ไม่มีใบรับรอง GIA เพราะร้านเหล่านั้นอาจนำแหวนโกเมนปลอมมาขายในราคาที่แพงกว่าหรือเทียบเท่ากับแหวนโกเมนแท้